Próchnica jest ogółem związków organicznych znajdujących się w glebie, natomiast węgiel organiczny jest podstawowym pierwiastkiem stanowiącym tzw. „szkielet” tych związków.
Zawartość próchnicy w glebie jest jedną z najważniejszych cech, która ma bazpośredni oraz pośredni wpływ na jej właściwości.
Próchnica pochodzi głównie ze szczątek pochodzenia roślinnego i zwierzęcego rozkładanych przez drobnoustroje znajdujące się w glebie. Obecność substancji organicznej w glebie należy do najistotniejszych czynników stanowiących o żyzności gleby.
Podstawowymi funkcjami obecności próchnicy w glebie są:
- zwiększenie zdolności buforowych (regulacja odczynu gleby),
- poprawa struktury,
- zwiększenie właściwości sorpcyjnych (zdolność zatrzymywania i gromadzenia składników pokarmowych w glebie),
- zatrzymywanie znacznej ilości wody,
- dostarczenie składników pokarmowych roślinom.
Zawartość próchnicy w glebie zależy od wielu czynników takich jak np. kategoria agronomiczna i sposób użytkowania. W celu odpowiedniej regulacji związków organicznych w glebie należy m. in. wprowadzić racjonalny system uprawy roślin i właściwe zmianowanie oraz stosować odpowiednie nawozy naturalne i sztuczne.
Badanie próchnicy i węgla organicznego w glebie
Aby uzyskać informacje na temat zawartości węgla organicznego oraz próchnicy w glebie należy regularnie poddawać ją badaniom. W naszym laboratorium oznaczenie węgla organicznego i próchnicy wykonywane jest według zmodyfikowanej metody Tiurina. Wyniki zawartości węgla organicznego i próchnicy w badanej próbce wyrażone są w procentach [%] z dokładnością do jednej cyfry znaczącej. Dodatkowo na wynikach przedstawiony jest słowny komantarz oceniający zasobność gleby w próchnicę wg poniższej tabeli:
| Zawartość próchnicy w glebie [%] | Ocena zasobności |
| 0 – 1,00 | uboga w próchnicę |
| 1,01 – 2,00 | słabo próchnicza |
| 2,01 – 4,00 | próchnicza |
| > 4,00 | silnie próchnicza |