Nabycie nowego gruntu, czy to w postaci zakupu, czy też dzierżawy stawia przed nowym właścicielem pewne wyzwania.

Nawet jeżeli grunt znajduje się w bliskim sąsiedztwie, był użytkowany przez zaufanego sąsiada, a przez lata istniała możliwość obserwacji jego eksploatacji, to bez przedstawienia przez poprzedniego właściciela historii zmian zawartości składników pokarmowych w postaci regularnie wykonywanych analiz gleby jej faktyczny stan pozostaje niewiadomą. Czasem większą, niż się może wydawać. Właśnie dlatego tak istotne jest wykonanie kompleksowych badań gleby, aby już na starcie zaplanować optymalne nawożenie do uzyskania właściwych stosunków poszczególnych składników pokarmowych w glebie, a następnie uzupełnić je do poziomu wymagań konkretnej uprawy. Jak to zrobić? Oto nasze wskazówki w kilku krokach.

I. Zacznij od sprawdzenia granulometrii.

Analiza składu granulometrycznego pozwala stwierdzić, z jakim uziarnieniem gleby mamy do czynienia na polu, wskaże grupę i podgrupę granulometryczną. Wiedza ta jest bardzo przydatna przy wyborze formy nawozu, który chcemy zastosować, pozwala też ocenić rozkład i przyswajalność dla roślin składników pokarmowych. Co istotne, ten parametr nie ulega dużym zmianom w czasie, więc wykonując tą analizę na samym początku, wykorzystujemy jej wynik przez wiele kolejnych lat.

II. Sprawdź aktualną zawartość makroelementów oraz pH gleby.

Istota optymalnego odczynu gleby we właściwym pobieraniu składników pokarmowych jest powszechnie znana, więc z pewnością pierwszym krokiem nowego właściciela powinno być sprawdzenie właśnie pH. Znając odczyn i granulometrię można dobrać odpowiednią formę nawozu, czy to wapniowego, czy zakwaszającego, pozwalającego we właściwy sposób zoptymalizować wartość tego parametru. Należy przy tym nie zapominać, że glebie nie służą gwałtowne zmiany odczynu, które mogą niekorzystnie wpływać na mikroorganizmy glebowe.

Wykonując badanie pH, najlepiej zlecić również analizę zawartości makroelementów, tj. fosforu, potasu i magnezu. Nie tylko niedobory są niebezpieczne, ale również niewłaściwe proporcje pomiędzy poszczególnymi składnikami. Optymalny stosunek K:Mg powinien wynosić 3:1. Nadmiar jednego ze składników zaburza pobieranie drugiego. Również w przypadku zasadowego pH gleby nawet przy bardzo wysokiej zawartości fosforu jego pobieranie będzie zaburzone, co w praktyce oznacza, że nie będzie on dostępny dla roślin, choć jest obecny w glebie w wystarczającej ilości.

Przy pobieraniu prób do tych analiz warto zmniejszyć sobie areał jednostkowy i pobierać np. 1 próbkę na 2 ha lub nawet na 1 ha.

III. Zbadaj zawartość materii organicznej.

Zaniedbywanie nawożenia organicznego powoduje silną degradację gleb. Optymalna zawartość próchnicy w glebie to 3-5%, obecnie jest bardzo rzadko spotykana. A przecież dzięki niej składniki pokarmowe są odpowiednio kumulowane, gleba nie ma zdolności do zakwaszania się i jest zdolna do usuwania toksyn (np. pochodzących ze stosowanych wcześniej środków ochrony roślin). Być może nawożenie obornikiem lub innymi nawozami organicznymi jest rozwiązaniem właśnie dla Ciebie.

IV. Oceń stosunek C:N.

Badając zawartość materii organicznej otrzymasz również wynik zawartości węgla organicznego w glebie. Wykonaj dodatkowo badanie na zawartość azotu ogólnego, a następnie na podstawie wyników oszacuj stosunek C:N. Właściwy stosunek węgla do azotu w glebie to 10:1. Jeżeli będzie on zaburzony, to zdobyta wiedza pozwoli dobrać nawożenie w sposób prowadzący do uzyskania poprawnej relacji tych dwóch składników. Badanie zawartości azotu ogólnego można wykonywać przez cały rok.

V. Sprawdź zawartość siarki…

…zwłaszcza, gdy gleba jest zbyt kwaśna. Mamy obecnie coraz czystsze powietrze więc nie ma opadu zawierającego siarkę. Dlatego należy jej zawartość regularnie uzupełniać. Duża zawartość siarki będzie zaś neutralizować stosowane nawozy wapniowe, dlatego trzeba skorygować wartość stosowanej dawki. Ponadto siarka jest istotnym składnikiem pokarmowym wpływającym na przyswajalność azotu, fosforu i mikroelementów. Do efektywnego wykorzystania zastosowanego nawozu azotowego na każde 10-15 kg N powinien przypadać 1 kg siarki. Siarkę trudno utrzymać w glebach, zwłaszcza piaszczystych, gdyż ulega wymywaniu.

VI. Mikroelementy też są ważne.

Choć rola mikroelementów ogranicza się do regulacji procesów biochemicznych, a ich ilości niezbędne roślinom są niewielkie, to jednak są one niezbędne, a ich optymalna zawartość w glebie zapewnia uzyskanie wysokich i dobrej jakości plonów. Wybrane mikroelementy są nierzadko składnikami niektórych nawozów typu NPK i przez to mogą być niepotrzebnie wprowadzane do gleby, bowiem zbyt wysoka ilość mikroelemenów może być toksyczna dla roślin. Znajomość ich zawartości w glebie pozwoli uniknąć błędów podczas nawożenia.

VII. Idzie wiosna, czas na azot mineralny.

Wiosenne nawożenie azotem w formach mineralnych stanowi czasem okazję do wprowadzenia do gleby innych makroelemenrtów (potasu, magnezu, siarki). Ale zanim to nastąpi, najlepiej sprawdzić zawartość jonów azotanowych i amonowych w glebie. Analizę wykonuje się szybko, wynik jest gotowy już w 7 dni roboczych, więc warto wyczekać z pobraniem prób do momentu, w którym zima odpuści na dobre, a warunki wilgotności i temperatury ustabilizują się. Należy jednak pamiętać, by taką próbę dostarczyć do laboratorium jak najszybciej, aby zapobiec zafałszowaniu wyniku.

VIII. Oceń jakość wykonanych zabiegów.

Przy optymalnej wilgotności gleby minimum miesiąc po zastosowanym nawożeniu mineralnym oraz trzy miesiące po zastosowanym nawożeniu organicznym można ponownie wykonywać dowolne badania gleby. Pozwoli to ocenić skuteczność zastosowanej strategii nawożenia i skorygować dalsze działania. Czasem pole jest niejednorodne, a w uprawie pojawiają się place, gdzie rośliny rosną wyraźnie gorzej od innych miejsc. Zalecane jest wówczas wykonanie analizy równoległej z miejsc o dobrym wzroście oraz z gorszych placów.

IX. Rozwiej wątpliwości.

Jeżeli pomimo uzyskanych wyników pojawiają się wątpliwości lub pytania, to nie wahaj się – skontaktuj się z nami. Podzielimy się fachową wiedzą i doświadczeniem, aby pomóc najlepiej, jak umiemy!